Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz đã đưa ra những nguyên tắc cơ bản: Ukraine có thể phải chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ, trong khi Moscow sẽ phải chấp nhận một số đảm bảo an ninh nhất định. Trước diễn biến này, Tổng thống Zelensky lập tức hủy chuyến thăm dự kiến tới Riyadh. Nhà lãnh đạo Kiev tỏ ra không hài lòng khi Ukraine bị gạt ra ngoài trong các thỏa thuận quan trọng, đồng thời chỉ trích việc ông chỉ biết về hội nghị Mỹ-Nga thông qua truyền thông.
Trong bối cảnh đó, châu Âu bất ngờ được đặt vào vị trí trung tâm. Ba quan chức Mỹ tại Riyadh đã ngầm thừa nhận rằng châu Âu sẽ đóng vai trò quan trọng trong tiến trình hòa bình. Ông Waltz bác bỏ nhận định rằng châu Âu và Ukraine bị loại khỏi các cuộc đàm phán.
Tuy nhiên, chỉ vài ngày trước, Đặc phái viên Mỹ về Ukraine và Nga, Tướng Keith Kellogg, tuyên bố tại Munich rằng châu Âu sẽ không tham gia đàm phán hòa bình vì những thất bại ngoại giao từ năm 2015. Điều này đã buộc các nước châu Âu phải khẩn trương tính toán lại chiến lược của mình.
72 giờ sau, chính quyền Trump tìm cách trấn an họ rằng vai trò của châu Âu vẫn quan trọng. Và khi Thủ tướng Anh Keir Starmer gặp ông Trump tại Washington vào tuần tới, chắc chắn những toan tính chiến lược sẽ còn leo thang.
Điều này đặt các đồng minh của Mỹ vào một tình thế khó khăn chưa từng có: họ phải tính đến viễn cảnh tự bảo vệ mình trước một nước Nga có vũ khí hạt nhân mà không thể dựa vào Mỹ để đối phó với Moscow. NATO vốn được xây dựng trên nguyên tắc lợi ích chung nhưng tuyên bố ngắn gọn của đại diện Mỹ tại Brussels đã làm lung lay nền tảng của liên minh này. Châu Âu hiện đang nỗ lực tìm cách tự đảm bảo an ninh của mình.
Dù các cuộc đàm phán có kéo dài bao lâu, một thực tế không thể phủ nhận là Nga đang giành thế chủ động trên chiến trường. Thời gian đang đứng về phía Moscow và việc kéo dài tiến trình đàm phán sẽ gây ra nhiều bất lợi cho cả châu Âu và Ukraine. Trả lời phỏng vấn trên chương trình tin tức Meet the Press của NBC, Tổng thống Zelensky mới đây cho biết Ukraine “có ít cơ hội sống sót nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ”.
Theo CNN, Reuters
Bài viết có liên quan:
Tổng thống Trump tiếp tục chỉ trích mạnh mẽ Tổng thống Zelensky về cuộc xung đột ở Ukraine
